تفاوت چای سرگل و ممتاز در چیست؟ بهتر است ابتدا کمی از چای بگوییم.
چای نوشیدنی گرم و معطر که هرچقدر تازه‌تر و خالص‌تر باشد طعم بهتری دارد. چای پراستفاده‌ترین نوشیدنی جهان پس از آب است.
این نوشیدنی پر طرف‌دار اولین‌بار توسط محمد میرزا کاشف السلطنه که ژنرال کنسولی ایران در هند بود وارد ایران شد. او در محل سکونتش بمبئی با چای و صنعت آن آشنا شد و پس از مدتی به مناطق حاصلخیز چای در هندوستان سفر کرد و به تحصیل در این رشته پرداخت.
در آن دوران صنعت چای انحصاری بود و آموختن آن به دیگر مردم کشورهای شرقی مجاز نبود. به همین خاطر به‌عنوان تاجری فرانسوی در مؤسسهٔ انگلیسی‌ها به تحصیل پرداخت و روش‌های کشت چای را آموخت.
گفته می‌شود او در هنگام بازگشت به ایران چند بوته چای را در عصای خود جاسازی کرد و همراه خود آورد. بدین‌گونه بود که اولین بوتهٔ چای وارد ایران شد. چای سیاه و چای سبز دو نوع چای هستند که تفاوت در نحوه فراوری آن‌ها است.
چای سیاه باتوجه‌به زمان برداشت و اینکه از کدام قسمت بوتهٔ چای جدا می‌شود اسامی متفاوتی مانند چای سرگل، چای ممتاز و چای شکسته دارد. در ادامه به فرق چای سرگل و ممتاز می‌پردازیم:
چای سرگل چیست؟
چای سرگل محصول باغ‌های چای ایران که از برگ‌های نازک و لطیف بوته چای به دست می‌آید و به‌عنوان باکیفیت‌ترین چای ایرانی شناخته می‌شود. برگ‌های جوان و قسمت بالای بوته چای را سرگل می‌گویند.
این برگ‌ها رنگ سبز روشن‌تری دارند و به دلیل دریافت آفتاب و نور بیشتر، عطر و طعم بهتری نیز دارند. همان‌طور که گفته شد چای سرگل از لطیف‌ترین قسمت بوتهٔ چای جدا می‌شود که به‌خاطر همین لطافت طی فرایند تولید می‌شکند و حالت پیچشی به خود می‌گیرد. طعم چای سرگل تلخ و گس است و بسیاری را به خود مجذوب می‌کند.
هم چنین بسیار خوش‌رنگ است. برای خرید بهترین چای سرگل بهتر است از نزدیک آن را ببینید و سپس اقدام به خرید آن کنید. هر چه برگ‌های پیچ‌خورده و کوچک در این نوع بیشتر باشد، از کیفیت بهتر و بالاتری برخوردار است.
چای را بر اساس زمان برداشت آن می‌توان به سه دستهٔ چای بهاره، چای تابستانه و چای پائیزه نام‌گذاری کرد. چایی که در اواسط اردیبهشت برداشت و تولید شود، چای سرگل بهاره یا چین اول گفته می‌شود.
پس از این برداشت برگ سبز چای مجدد رشد می‌کند و در اوایل تیرماه دومین برداشت چای انجام می‌شود در این زمان چای سرگل تابستانه گفته می‌شود.
به برداشت سومین بار چای که در شهریورماه انجام می‌شود، چای سرگل پاییزه می‌گویند. در این میان چای سرگل بهاره از کیفیت طعم و عطر بالاتری برخوردار است.
چای سرگلی که مقدار ساقه در آن کم است را چای سرگل ممتاز می‌گویند. چایی که در آن مقدار ساقه کم باشد و در چین اول یا فصل بهار چیده می‌شود چای سرگل ممتاز بهاره می‌گویند.
برای دم‌کردن این نوع چای به زمانی تقریبی بین 15 الی 20 دقیقه زمان احتیاج است. هر چه رنگ چای سرگل بهاره تیره‌تر باشد طعم آن تلخ‌تر و گس‌تر است. اما اگر به شیوه‌ای درست دم بکشد از طعم تلخ و گس آن لذت خواهید برد.
از ویژگی‌های چای سرگل این است که تا ساعت‌ها پس از دم‌کشیدن همچنان از طعم مطبوعی برخوردار است و لازم نیست هر بار چای دم کشیدهٔ قبلی را دور بریزید و چای جدیدی دم کنید. فقط کافی است پس از دم‌کشیدن و آماده‌شدن چای سرگل، برگ‌های دم کشیده را از چای جدا کنید.
چای ممتاز چیست؟
اگر بخواهیم چای سرگل و ممتاز را رتبه‌بندی کنیم، ابتدا چای سرگل و سپس چای ممتاز در جدول رتبه‌بندی قرار می‌گیرند.
چای ممتاز چیست؟ چایی که در فصل بهار و پس از اینکه کل برگ‌های بالایی بوته چای را می‌کنند به دست می‌آید را می‌گویند. این برگ‌ها زمخت‌تر هستند. به چایی که در فصل تابستان و پاییز به این روش به دست می‌آید چای شکسته می‌گویند. عطروطعم این چای نسبت به چای سرگل کمی ملایم‌تر است و تلخی کمتری دارد. این چای برای استفاده روزانه مناسب است.
آب و هوای متعادل و بارش باران از ویژگی های خاک حاصلخیز استان گیلان که شرایط را برای کشت این محصول فراهم می سازد و این استان بزرگترین تولید کننده این نوشیدنی محبوب در ایران است.
چای ممتاز شمال از باکیفیت‌ترین چای می‌باشد که یک محصول طبیعی است. بیشترین مقدار مصرف چای مربوط به چای ممتاز است. اغلب این چای از باغ‌های لنگرود و لاهیجان در استان گیلان برداشت می‌شود.
از برگ‌های پایینی بوته چای و ساقه آن، چای قلم تولید می‌شود که درشت‌تر از سایر چای‌ها می‌باشد و به علت وجود ساقه در آن به چای قلم معروف است.
میزان کافئین در چای قلم در مقایسه با چای ممتاز و سرگل به طور قابل‌توجهی کمتر است و برای بیمارانی که دچار تپش قلب می‌شوند مناسب‌تر است. رنگ این چای قرمز است که یکی از خوش‌رنگ‌ترین نوع چای است.
تفاوت چای سرگل و ممتاز
اگر بخواهیم به طور خلاصه فرق چای سرگل و ممتاز را مرور کنیم:
چای سرگل شکلی با برگ‌های ریز و پیچ‌خورده دارد. اما در چای ممتاز برگ‌ها کمی درشت‌تر هستند و پیچ‌خوردگی و شکستی در آن‌ها کمتر است.
طعم و مزه چای سرگل گس و قوی است؛ اما طعم گس در چای ممتاز کمتر و ملایم‌تر است.
چای سرگل برای مهمانی و همچنین برای کسانی که به طعم گس و قوی علاقه دارند مناسب است. چای ممتاز گزینهٔ خوبی برای استفاده روزانه است.
از نظر تفاوت قیمت چای ممتاز به نسبت چای سرگل قیمت کمتری دارد.
شاید بد نباشد در انتها کمی راجع به فواید این نوشیدنی محبوب و پرطرف‌دار بپردازیم. حتماً تجربهٔ نوشیدن چای در حین کار یا پس از سپری‌کردن یک روز سخت را داشته‌اید.
چای به آرامش شما کمک می‌کند و مصرف منظم آن به مقدار متوسط می‌تواند سطح هورمون استرس را کاهش دهد. چای سیاه با دارابودن آنتی‌ژن‌های آکلامین می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند و اثر درمانی بر بیماری‌های معده و روده نیز داشته باشد.
به دلیل وجود کافئین به بالابردن هوشیاری و تمرکز کمک می‌کند. اگر دچار پف چشم هستید می‌توانید از چای کیسه‌ای که دم کشیده و خنک شده بر روی چشم‌ها استفاده کنید تا هم از پف چشم جلوگیری کنید و هم به سفت نگه‌داشتن پوست آن قسمت کمک کنید.
